Balans september 2017 | jaargang 48 | 

Magazine voor medewerkers Dienst Justitiële Inrichtingen


Sociaal Fonds: 65 jaar solidariteit 

Een dak boven je hoofd, boodschappen doen, het is –gelukkig– voor de meeste mensen in Nederland zo vanzelfsprekend. Toch zijn er collega’s die, om wat voor reden dan ook, in situaties terecht komen waarbij een steuntje in de rug hard nodig is. De Stichting Sociaal Fonds VenJ helpt al 65 jaar collega’s die in financiële nood zitten. 

Marieke Maas | Arenda Oomen 

Vlak na de Tweede Wereldoorlog, in 1952, werd het Sociaal Fonds opgericht. De wonden van de oorlog waren toen nog niet helemaal geheeld en er was veel armoede. Hoewel de tijden inmiddels veranderd zijn, is het fonds vandaag de dag nog steeds actief. Het fonds helpt niet alleen medewerkers van VenJ die in financiële nood zitten. Ook gepensioneerden en naaste familieleden van overleden medewerkers kunnen er een beroep op doen. 

Strohalm 

‘Het Sociaal Fonds is echt een laatste strohalm’, vertelt Richard Hilt, coördinerend adviseur Financiën, Analyse en Integratie bij DJI én penningmeester van het Sociaal Fonds. ‘We lenen geen geld voor een auto, een boot of een vakantie, we zijn er voor de collega’s die echt in financiële nood zitten en geen andere mogelijkheden meer hebben om geld te lenen of andere bronnen aan te boren. Collega’s die niet meer kunnen zorgen voor eten en een dak boven hun hoofd.’ 

Schuldenlast 

Er wordt door DJI’ers regelmatig gebruikgemaakt van het Sociaal Fonds. Dat komt mede doordat het integriteitsbeleid en de Gedragscode van DJI voorschrijven dat financiële problemen aan de werkgever gemeld moeten worden. Richard: ‘Voor al het personeel geldt een meldplicht wanneer je niet meer aan je financiële verplichtingen kunt voldoen. Je bent verplicht om aan je leidinggevende te melden wanneer je problematische schulden hebt. De reden daarvan is dat je in een gedetineerdenomgeving werkt waar mensen vastzitten die veel geld kunnen hebben. Dat maakt je kwetsbaar en die kwetsbaarheid en de veiligheidsrisico’s maken dat je er samen voor moet zorgen dat schulden opgelost worden.’ 

Signalen 

Er zijn trainingen voor leidinggevenden om signalen te herkennen. Hilt: ‘Een loonbeslag, een voorschot op de eindejaarsuitkering, geld lenen, bellen met schuldeisers. Dat zijn signalen waarop een leidinggevende kan zeggen: is hier iets aan de hand of wil je praten met het bedrijfsmaatschappelijk werk? Van daaruit gaat het balletje rollen. Eerst kom je terecht bij het Financieel Loket. Dat gaat met de medewerker op zoek naar de oorzaak van de schulden, de oplossingsrichtingen en als laatste springen wij dan bij om net dat ene duwtje te geven. Zodat mensen weer verder kunnen.’ 

Bestaansrecht 

De afgelopen jaren heeft het Sociaal Fonds zijn bestaansrecht meerdere malen bewezen. ‘Ik herinner mij een geval van een echtscheiding waarbij het huis moest worden verkocht en mevrouw door een sluwigheid van haar ex-echtgenoot achterbleef met een enorme restschuld. Zij kon het bedrag niet voldoen en stond op punt van uithuisplaatsing. Samen met het Financieel Loket zijn wij toen in overleg getreden met de hypotheekverstrekker. We hebben die restschuld weten te verlagen tot een eenmalige afkoopsom die wij renteloos aan haar konden verstrekken. Zij had toen alleen nog de verplichting om dit binnen 36 maanden aan ons af te betalen. Als je je realiseert dat je het hebt over een collega met drie kinderen en een kat, dan kunnen we trots zijn op wat we met het Sociaal Fonds kunnen bereiken. Deze vrouw kon door onze hulp weer verder met haar leven.’ 

Drempel 

De bekendheid van het Sociaal Fonds bij medewerkers is met de jaren verminderd, volgens Hilt. ‘Toen ik in 1998 in dienst kwam, kreeg ik bij mijn aanstelling allerlei formulieren, waaronder die van het Sociaal Fonds. Dat tekende je, want dat hoorde er toen gewoon bij. Nu is alles geautomatiseerd en zit het in P-Direkt en ben je zelf de regisseur over je contributie. Wat je ziet, is dat veel leidinggevenden het fonds misschien wel noemen, maar dat je als medewerker zelf de stap moet zetten om je bijdrage in te vullen in P-Direkt. En dat is een drempel, terwijl de donaties die daar vandaan komen een bron van inkomsten zijn.’ 

‘Het kan iedereen overkomen’ 

Dat het Sociaal Fonds na 65 jaar nog steeds van deze tijd is, bewijst het aantal verzoeken dat jaarlijks binnenkomt: zestig tot tachtig stuks. Hilt: ‘Het kan iedereen overkomen. Je hebt soms gewoon echt pech. Dat kan in je relatie zijn, dat kan met een ziekte zijn, dat kan met een ongeval zijn waardoor je arbeidsongeschikt raakt. Je hebt het niet voor het zeggen. Het wil niet zeggen dat we alles honoreren,’ benadrukt Hilt, ‘Maar we kunnen wel altijd iets teruggeven, al is het een richting of een koers. En dat zijn toch zestig tot tachtig gezinnen die we dan als collega’s kunnen helpen.’ 

De middelen van het Sociaal Fonds bestaan uit een vrijwillige bijdrage van medewerkers van VenJ. Wil je ook een bijdrage leveren aan het Sociaal Fonds? Kijk op de webpagina van het Sociaal Fonds op intranet voor meer informatie of op www.sociaalfondsjustitie.nl